کاوش موضوع فاطمیان

خلافت فاطمی سلسله‌ای بود که از سال ۹۰۹ میلادی (۲۹۷ ه‍.ق) تا سال ۱۱۷۱ میلادی (۵۶۷ ه‍.ق) بر بخش بزرگی از شمال آفریقا و جنوب غربی آسیا حکومت کرد. خلفای فاطمی امامان شیعه اسماعیلی نیز محسوب می‌شدند و نام خود را از فاطمه زهرا، دختر محمد، پیامبر اسلام، گرفته بودند. فاطمی‌ها به گسترش علم، هنر و بازرگانی توجه ویژه‌ای داشتند. قاهره، پایتخت کشور امروزی مصر، توسط فاطمی‌ها تأسیس شد. دوران خلافت آن‌ها یعنی بخش نخست تاریخ اسماعیلی، تقریباً از ابتدای اسلام تا قرن یازدهم را شامل می‌شود. نخستین خلیفه فاطمی عبیدالله المهدی و سه خلیفه بعدی فاطمی، یعنی القائم، المنصور و معز لدین‌الله نام داشتند. خلافت فاطمی در سال ۹۰۹م در شمال آفریقا شکل گرفت و به سرعت به سیسیل، مصر، فلسطین و سوریه گسترش یافت و در زمان حکمرانی هشتمین خلیفهٔ فاطمی، معاذ مستنصر، به اوج عظمت و اقتدار خود دست یافت. دعوت خلفای فاطمی در سرزمین ایران در دورهٔ سامانیان و غزنویان آغاز گردید، اما در واقع توسط ناصر خسرو قبادیانی، شاعر خراسانی و همزمان با اوایل دورهٔ سلجوقیان این دعوت تا اندازه‌ای نتیجه داد. در ادامه با وجود تلاش‌های فراوان خلفای مصر برای جلب حمایت آل بویه، در این زمینه موفقیتی کسب نکردند. چنان‌که عضدالدوله دیلمی در اواخر عمرش همچنان در پی فتح مصر و برچیدن خلافت فاطمی بود که پیش از تحقق این هدف درگذشت. با وجود این، سال‌ها پس از مرگ عضدالدوله، یک سردار ایرانی خلیفه عباسی، به نام ارسلان بساسیری به اشاره و تحریک المستنصر، خلیفه فاطمی، علیه عباسیان شورید و بغداد را متصرف شد که در پی آن خلیفه القائم بامرالله را از آن جا بیرون کرد و سپس خطبه به نام امام فاطمی خواند. در آن احوال، خلافت عباسیان در معرض انقراض قرار گرفت اما با ظهور طغرل بیک سلجوقی و ورود او به بغداد در سال ۱۰۵۹ میلادی خلافت عباسیان از خطر سقوط حتمی نجات پیدا کرد. از آن پس، جلوگیری از نشر دعوت فاطمی و نابود کردن قلعه الموت و اهتمام در تعقیب اسماعیلیه، برای سلجوقیان ایران، سلجوقیان شام، سلجوقیان روم یک تکلیف و تعهد شد که تا پایان آن عصر نیز ادامه داشت.... بیشتر در ویکی پدیا