کاوش موضوع فاطمیان

خلافت فاطمی سلسله‌ای بود که از سال ۹۰۹ میلادی (۲۹۷ ه‍.ق) تا سال ۱۱۷۱ میلادی (۵۶۷ ه‍.ق) بر بخش بزرگی از شمال آفریقا و جنوب غربی آسیا حکومت کرد. خلفای فاطمی امامان شیعه اسماعیلی نیز به حساب می‌آمدند و نام خود را از نام فاطمه زهرا، دختر محمد، پیامبر اسلام، گرفته بودند. فاطمی‌ها به گسترش علم، هنر و بازرگانی علاقهٔ فراوان نشان می‌دادند. قاهره، پایتخت کشور امروزی مصر، توسط فاطمی‌ها بنیان‌گذاری شد. خلافت آن‌ها یعنی بخش اولیه تاریخ اسماعیلی، تقریباً از ابتدای اسلام تا قرن یازدهم را در بر می‌گیرد. نخستین خلیفه فاطمی عبیدالله المهدی و سه خلیفه فاطمی دیگر، یعنی القائم، المنصور و معز لدین‌الله نام داشتند. خلافت فاطمی در سال ۹۰۹م در شمال آفریقا بنیان نهاده شد و به زودی به سیسیل، مصر، فلسطین و سوریه گسترش یافت و در دوران حکومت هشتمین خلیفهٔ فاطمی، معاذ مستنصر به اوج قدرت و شکوه خود رسید. دعوت خلفای فاطمی در سرزمین ایران در عهد سامانیان و غزنویان آغاز شد، اما در واقع به‌وسیلهٔ ناصر خسرو قبادیانی، شاعر خراسانی و مقارن با اوایل دوران سلجوقیان این دعوت تا حدی به ثمر رسید. در ادامه با آن که خلفای مصر در جلب آل بویه سعی فراوانی کردند، اما در این زمینه توفیقی به دست نیاوردند. چنان‌که عضدالدوله دیلمی در اواخر عمرش همچنان در صدد تسخیر مصر و برانداختن خلافت فاطمی بود که پیش از آن درگذشت. با وجود این، سال‌ها پس از مرگ عضدالدوله، یک سردار ایرانی خلیفه عباسی، به نام ارسلان بساسیری به اشاره و تحریک المستنصر، خلیفه فاطمی، علیه عباسیان شورید و بغداد را متصرف شد که در پی آن خلیفه القائم بامرالله را از آن جا بیرون کرد و سپس خطبه به نام امام فاطمی خواند. در آن احوال، خلافت عباسیان در معرض انقراض قرار گرفت اما با ظهور طغرل بیک سلجوقی و ورود او به بغداد در سال ۱۰۵۹ میلادی خلافت عباسیان از خطر سقوط حتمی نجات پیدا کرد. از آن پس، جلوگیری از نشر دعوت فاطمی و نابود کردن قلعه الموت و اهتمام در تعقیب اسماعیلیه، برای سلجوقیان ایران، سلجوقیان شام، سلجوقیان روم یک تکلیف و تعهد شد که تا پایان آن عصر نیز ادامه داشت.... بیشتر در ویکی پدیا